خطای Impersonation ، عدم تنظیم صحیح Time Zone

🔹 مقدمه

در بسیاری از سامانه‌های مدرن، از CRM و ERP تا سیستم‌های کنترل دسترسی، هماهنگی زمانی بین سرور، سرویس احراز هویت و کاربر، یکی از ارکان بنیادین امنیت و عملکرد است.

اما هنگامی که Time Zone در یکی از این سطوح به‌درستی تنظیم نشده باشد، عواقب آن می‌تواند پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی باشد—از خطای ورود (Login Failure) گرفته تا ایجاد چرخه‌ی بی‌پایان احراز هویت (Authentication Loop).

🔹 مفهوم Impersonation و اهمیت آن

در سیستم‌های سازمانی، Impersonation فرآیندی است که به یک کاربر یا سرویس اجازه می‌دهد به‌طور موقت با سطح دسترسی کاربر دیگر عمل کند.

این ویژگی در سیستم‌هایی مانند Exchange Server، IIS، Active Directory، یا سرویس‌های ابری مانند Azure و Google Workspace کاربرد گسترده دارد.

هدف از Impersonate معمولاً یکی از موارد زیر است:

• اجرای درخواست کاربر در یک فرآیند داخلی
• پردازش داده‌ها با سطح دسترسی متفاوت
• نمایندگی از طرف کاربر برای انجام عملیات خودکار

اما همین ویژگی در صورت ناهماهنگی زمانی یا خطا در احراز هویت، می‌تواند منجر به Loop یا تکرار بی‌پایان جلسه کاربر شود.

🔹 نقش Time Zone در امنیت و پایداری

در سطح سیستم‌عامل یا سرور، زمان پایه (System Clock) و منطقه زمانی (Time Zone) تعیین‌کننده اعتبار Tokenهای امنیتی، Session Cookieها و JWTها است.

در صورتی‌که اختلاف زمانی میان سرور احراز هویت (Authentication Server) و کلاینت بیش از چند ثانیه باشد، سیستم ممکن است:

• توکن را منقضی بداند (Token Expired)
• امضا یا هش زمان‌دار را نامعتبر تشخیص دهد
• کاربر را مجبور به ورود مجدد کند
• و در نهایت بین چند وضعیت ورود و خروج در گردش بماند (Login Redirect Loop)

برای مثال، در OAuth 2.0 و SAML 2.0، هر توکن شامل مقدار زمانی به نام “NotBefore” و “Expiration” است.

اگر ساعت محلی سرور یا مرورگر از این بازه خارج باشد، فرآیند احراز هویت در هر بار تأیید شکست می‌خورد.

🔹 Loop چگونه ایجاد می‌شود؟

وقتی Impersonation و احراز هویت هم‌زمان انجام شوند، سیستم باید بین نقش واقعی و نقش نمایندگی‌شده کاربر تمایز قائل شود.

اگر در این میان، توکن یا کوکی نشست (Session Cookie) بر اساس زمان نادرست تولید شود، سیستم به اشتباه تصور می‌کند که نشست منقضی شده و کاربر باید مجدداً وارد شود—اما هر بار همان خطا تکرار می‌شود.

به این ترتیب یک Authentication Loop شکل می‌گیرد:

• کاربر وارد می‌شود.
• سیستم توکن صادر می‌کند اما به دلیل اختلاف زمان، آن را منقضی می‌بیند.
• کاربر دوباره به صفحه ورود هدایت می‌شود.
• فرآیند تکرار می‌شود بدون پایان.

در سناریوی Impersonation، این مشکل دوچندان می‌شود چون سیستم باید دو زمان متفاوت (کاربر اصلی و نماینده) را مقایسه کند.

🔹 پیامدهای فنی و امنیتی

• ازکارافتادگی کامل فرآیند ورود کاربران
• بار بیش‌از‌حد روی سرورهای احراز هویت
• افزایش Logهای خطا و مصرف غیرضروری منابع
• قفل‌شدن حساب‌های کاربری به دلیل درخواست‌های پی‌درپی
• از بین رفتن نشست‌های فعال و از‌دست‌رفتن داده‌ها

در برخی محیط‌ها، مانند Microsoft 365 و ADFS، این مشکل ممکن است حتی باعث شود کاربران به‌صورت خودکار از تمام سرویس‌ها خارج شوند.

🔹 بررسی نمونه در محیط‌های ابری

۱. Azure Active Directory:

در محیط Azure، اگر زمان محلی کاربر بیش از ۵ دقیقه با زمان UTC سرور اختلاف داشته باشد، توکن‌های ID و Access Token رد می‌شوند.

۲. Google Cloud Identity:

گوگل صراحتاً اعلام کرده که در سرویس‌های مبتنی بر OAuth 2.0، «عدم تطابق زمان» یکی از رایج‌ترین خطاهای لاگین در اپلیکیشن‌های سازمانی است.

۳. AWS IAM:

در ساختار AWS، امضای درخواست‌ها (Request Signature) بر اساس ساعت UTC انجام می‌شود. اختلاف زمانی بیش از ۵ دقیقه موجب خطای SignatureDoesNotMatch می‌گردد.

🔹 روش‌های علمی برای تشخیص خطا

• بررسی Headerهای HTTP (مانند Set-Cookie و Expires)
• تحلیل Log سرور (Application Logs, Authentication Traces)
• مانیتورینگ NTP و هماهنگی سرورها با Network Time Protocol
• بررسی Time Zone سیستم‌عامل، مرورگر و تنظیمات پایگاه داده
• بررسی فاصله زمانی Token در JWT یا SAML Assertions

🔹 راهکارهای عملی و فنی

✅ ۱. تنظیم هماهنگ Time Zone در تمام لایه‌ها

تمام سرورها، دیتابیس‌ها و APIها باید بر اساس زمان UTC تنظیم شوند. تنها در UI، زمان محلی نمایش داده شود.

✅ ۲. فعال‌سازی NTP (Network Time Protocol)

در محیط‌های ویندوز و لینوکس، سرویس NTP باید فعال باشد تا زمان سیستم هر چند دقیقه با سرور مرجع همگام شود.

✅ ۳. بررسی زمان تولید و انقضای Token

در سیستم‌های OAuth/SAML/JWT، اعتبار زمانی توکن را با مقادیر واقعی سرور مطابقت دهید.

✅ ۴. محدودکردن چرخه Impersonation

از انجام چند سطح Impersonation خودداری کنید. هر سطح جدید، تأخیر و پیچیدگی زمانی را افزایش می‌دهد.

✅ ۵. مدیریت خطا با Session Timeout منطقی

در صورت بروز Loop، کاربر باید پیام خطای مشخص دریافت کند نه اینکه به‌صورت مداوم به صفحه ورود هدایت شود.

✅ ۶. ثبت دقیق وقایع (Audit Logging)

در Logها باید زمان شروع و پایان هر نشست (UTC-based) ثبت شود تا اختلاف زمانی قابل تحلیل باشد.

✅ ۷. به‌روزرسانی منظم سیستم‌عامل و مرورگر

در نسخه‌های قدیمی مرورگرها یا سیستم‌های ناهم‌خوان، خطاهای زمان و کوکی رایج‌تر است.

🔹 جمع‌بندی

تنظیم دقیق زمان در سیستم‌های توزیع‌شده، نه یک جزئیات فنی بلکه پایه‌ای‌ترین الزام امنیتی و عملکردی است.

اختلاف چند ثانیه‌ای میان سرورها می‌تواند موجب قطع کامل دسترسی، تکرار Loop در احراز هویت، و اختلال در فرآیندهای سازمانی شود.

در کنار آن، فرآیند Impersonation که برای افزایش بهره‌وری طراحی شده، در صورت اجرای بدون کنترل یا با داده‌های زمانی ناهماهنگ، می‌تواند تبدیل به عاملی برای توقف کل سامانه شود.

در نتیجه، هماهنگی Time Zone، اعتبار توکن‌ها، و مدیریت دقیق نشست‌ها،

سه ضلع حیاتی در امنیت، پایداری و صحت عملکرد سامانه‌های ابری و سازمانی هستند.